فضای ذخیر سازی ابری یا cloud storage ، یکی از خدمات رایانش ابری یا cloud computing است که امکان ذخیره سازی اطلاعات در حافظه ابری و تحت وب را فراهم میکند. با افزایش سریع حجم داده ها و کمبود فضا ذخیر سازی اطلاعات، استفاده ازخدمات ابری در زندگی روزمره همه ما بیشتر شده و در کنار آن، مطالعات و مقالات مربوط به این تکنولوژی پرکاربرد افزایش چشمگیری داشته است. به نحوی که آینده فناوری اطلاعات را بدون فضای ابری نمی‌توان تصور کرد.
نحوه کار فضای ابری چگونه است؟
فضای ذخیره سازی ابری یاcloud storage ،به کاربران امکان دورکاری و دسترسی آسان به اطلاعات را در هر زمانی از شبانه روز و از هر جایی از جهان را، فقط با اتصال به یک شبکه اینترنت با هر دستگاهی فراهم میکند. همین موارد از اصلیترین دلایل محبوبیت استفاده از فضاهای ابری میباشد. در حقیقت فضای ابری یک بستر ذخیره سازی داده است که به شما کمک میکند تا بدون هیچ دستگاه ذخیره سازی فیزیکی، تنها از طریق اینترنت را بر روی فضای ذخیره‌سازی مجازی بارگزاری کنید و در هر موقع، با مراجعه دوباره به سرور مورد نظر از طریق اینترنت وارد شده و فایل‌های خود را استفاده کنید. یکی از مشهورترین ارائه دهندگان فضای ذخیره‌سازی ابری، شرکت گوگل است. فضای ذخیره سازی ابری رایگان گوگل با نام ” Google Drive ” که با استفاده از اکانت جیمیل به شما امکان استفاده از 15 گیگا بایت فضای ابری رایگان را برای ذخیره سازی داده های خود استفاده نمایید. البته با پرداخت هزینه می توانید فضای گوگل درایو خود را به میزان دلخواه افزایش دهید.
انواع فضای ابری و کاربرد آن
به طور کلی، فضای ابری در 4 نوع مختلف دسته‌بندی میشود که به شرح زیر میباشند:
فضای ابری خصوصی
امنیت امری است مهم و تامین این امنیت گاهی اوقات هزینه بردار است. همین مساله سبب شده تا سرویسی تحت عنوان فضای ابری خصوصی توسط ارائه دهندگان ابر ارائه شود تا فقط و فقط شرکتهای مجاز به آن دسترسی داشته باشند. در واقع مثل این است که شما یک هارد امن، مجزا و قابل دسترس صرفا برای کسانی که خودتان تعیین می‌کنید، داشته باشید. کاربرد این نوع ذخیره‌سازی برای مجموعه‌هایی مهمتر میشود که داده‌هایشان نیازمند امنیت بالایی باشد. مثلا بانک‌ها از این نوع ذخیره‌سازی بیشترین بهره را میبرند.
فضای ابری عمومی
در زمانی که هزینه‌های فضای ابر خصوصی برایتان مقدور نباشد و یا اطلاعاتی که برای ذخیره‌سازی مدنظر دارید آن‌چنان نیازمند حریم خصوصی سفت و سخت نیست، فضای ابری عمومی به کارتان می‌آید. در این روش، شما به زیرساخت‌های فضای ذخیره‌سازی دسترسی نداشته و ممکن است یک فضای مشخص را با دیگران به اشتراک بگذارید. به بیانی دیگر، فرض کنید یک ساختمان اداری متشکل از چندین شرکت است و تمامی اطلاعات آن‌ها روی یک هارد واحد ذخیره میشود. البته بسیاری معتقدند این روش ریسک بالایی در دزدیده شدن اطلاعات دارد اما با توجه به اینکه ارائه دهنده ابر به شما چه کسی است، می‌توان این ریسک را تا حد زیادی کاهش داد.همانگونه که در بالاتر اشاره شد معروفترین سرویس فضای ابری همگانی در ایران یکی از سرویس‌های فضای ابری گوگل به نام “Google Drive” هست که امکان ذخیره سازی فایل‌ها و دسترسی به آن‌ها از هر نقطه ای بر روی کره زمین را فراهم میکند. البته آپلود فایل‌ها در این سرویس و دسترسی به این فایل‌ها نیازمند اتصال مناسب به اینترنت است.گوگل درایو علاوه بر ایجاد امکان ذخیره سازی اطلاعات، امکان ایجاد پروژه و مدیریت آن را برای کارهای تیمی فراهم آورده است. گوگل درایو محدودیت‌های جغرافیایی را از سر راه گروه‌هایی که بر روی یک پروژه مشترک در نقاط مختلف دنیا کار میکنند برداشته است و فقط کافی است این گروه‌ها به شبکه جهانی اینترنت متصل شوند تا بتوانند بر روی پروژه مشترک با سایر همکارانشان کار کنند.
فضای ابری هیبریدی
فضای ذخیره سازی هیبریدی یا ترکیبی از ترکیب، یک یا چند فضای ذخیره سازی خصوصی با یک یا چند فضای عمومی حاصل میشود. این فضا به کسب و کارها امکان میدهد تا بتوانند داده های خصوصیشان را در بستری امن ذخیره یا جا به جا کرده و به کمک سیستم نرم افزار اختصاصی، امکان ارتباط بین هر کدام از این سرویسها به صورت مجزا فراهم میشود. نکته جالب اینجاست که شما در ظاهر متوجه این ترکیب نمی‌شوید و در نهایت یک زیرساخت واحد، منعطف و خوش‌قیمت را در اختیار دارید. این سیستم شامل اتصال از مرکز داده داخلی به یک ابر عمومی است. ترکیب درست سرویس‌های ابری عمومی و خصوصی در محیط ابر هیبریدی می‌تواند بر اساس نیازهای کسبوکار متفاوت باشد. اما مهم است که بدانید بسیاری از کسب‌وکارهای بزرگ حاضر نیستند فقط به سرویس‌های ابری عمومی اعتماد کنند و به همین دلیل یک فضای ذخیره‌سازی ترکیبی را انتخاب میکنند.
فضای ابری اجتماعی
وقتی یک فضای ابری خصوصی در میان نهادها و سازمان‌های مختلفی به اشتراک گذاشته میشود، به آن فضای ابری اجتماعی می‌گویند. از طریق این مدل به اشتراک‌گذاری، کاربران مختلف می‌توانند به‌صورت مشترک بر روی یک پروژه کار کنند. از نگاهی دیگر، فضای ابری اجتماعی، یک فضای ابری همگانی است که در اختیار بخش محدودی از سازمان‌ها و شرکتها قرار می‌گیرد.
سرویس‌های ابری به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
سه دسته‌ی کلی برای انواع سرویس‌های ابری داریم که عبارتند از:
خدمات ابری زیر ساخت (Infrastructure as a service: IaaS )
خدمات ابری زیر ساخت (IaaS) استانداردترین سرویس ابر، شامل پردازش ابری، پهنای باند شبکه‌ای، سیستم‌های همتراز و فضای ابر خصوصی است. در این سرویس، نیازی به مدیریت مستقیم شرکت تقاضاکننده بر روی داده‌ها نیست و ارائه دهنده‌ی سرویس، مسئولیت، منابع، امنیت و نگهداری داده را به عهده دارد. از آن‌جایی که ارائه‌دهندگان خدمات ابری، زیرساخت‌ها را مدیریت میکند، کسب‌وکارها می‌توانند روی نصب، پیکربندی، و مدیریت نرم‌افزار تمرکز کنند و داده‌های خود را امن نگه دارند. یکی از بزرگترین مزیت‌های خدمات ابری زیرساخت در رایانش ابری، امکان افزایش و کاهش سریع منابع بر اساس نیازهای شرکت است. یک نمونه از این مدل را می‌توان فضایی که مایکروسافتWindows Azure” “ در اختیار دارد، دانست.
خدمات پلتفرم (Platform as a service: PaaS )
خدمات پلتفرم(PaaS) شامل خدماتی برای توسعه‌ی نرم‌افزار است که به عنوان میانه‌ای از دو سرویس (IaaS) و (SaaS) محسوب میشود. در این روش، کاربران بدون استفاده از یک اپلیکیشن یا آی‌دی‌ای (IDE) می‌توانند یک سیستم توسعه یکپارچه داشته باشند. البته در این روش کاربران می‌توانند با دریافت اشتراک ویژه، اقدامات شخصی‌سازی را نیز بر روی کارهای خود پیاده‌سازی کنند. یک مثال از این سرویس، فضایی که “Google App Engine” در اختیار دارد.
خدمات نرم‌افزاری (Software as a service)
خدمات نرم‌افزاری (SaaS) ارائه دهنده خدمات نرم افزاری و برنامه‌ای است که بیشترین سهم بازار کنونی از ذخیره‌سازی ابری را شامل میشود. در این روش، نرم افزار و اطلاعات مربوط به آن به طور کامل و یکپارچه روی ابر قرار دارند و کاربر به کمک یک مرورگر وب به نرم افزار دسترسی دارد. در این سرویس، ارائه دهنده نرم افزار مسئول نگهداری و مدیریت داده های میباشد.
مزایای استفاده از فضای ذخیره سازی ابری
یکی از اصلی ترین دلایل شرکتها و مجموعه ها در استفاده از خدمات ابری صرفه جویی در هزینه است. هزینه های زیر ساختهای مربوط به بخش IT و نیاز به بروزکردن سیستم عاملها و سخت افزارها از این دست هستند.این امر در شرکتهای بزرگ که حجم زیادی اطلاعات نگهداری میکنند ملموس تر است، زیرا آن ها به تعداد زیادی هارد و سرور نیاز دارند و برای پشتیبانی و نگهداری از این تجهیزات نیاز به نیروی انسانی متخصص خواهند داشت که هزینه زیادی را برای مجموعه دربرخواهد داشت.
مزیت دیگر استفاده از فضای ذخیره سازی ابری عدم محدودیت در میزان فضای مورد نیاز کاربر میباشد. کاربران به هر میزان فضای ذخیره سازی که نیاز داشته باشند در عمل دسترسی خواهند داشت، این امکان بینهایت ذخیره سازی اطلاعات، از توان سخت افزارهای فیزیکی مانند هارد و فلش خارج میباشد. درصورتی که به لطف ابر این امکان به راحتی و با پرداخت هزینه متناسب با نیاز کاربران فراهم میباشد.
در مرحله بعدی امنیت یکی دیگر از دغدغه های شرکتها در به کار گرفتن خدمات ابری است. به طور کلی هیچ اطمینان صددرصدی درباره امنیت روشهای ذخیره سازی اطلاعات به شکل سخت افزاری یا ابری وجود ندارد با این وجود شرکت های ارائه دهنده خدمات ابری عموما سازمانهایی بزرگ وتخصصی در زمینه فناوری اطلاعات با تعداد قابل توجهی از نیروهای انسانی متخصص در زمینه های شبکه، امنیت شبکه، سخت افزار و سایر موارد موردنیاز برای ارائه بهترین خدمات از جانب شرکتهای ابری به کاربران خود میباشند.
این تنها معدودی از مزایای استفاده از سیستم ابری است. اما در کنار این مزایا باید به معایب استفاده از این فضا نیز اشاره کرد.
شاید اصلی ترین ایراد استفاده از فضای ابری وابسته بودن آن به اینترنت است. برای دسترسی به اطلاعات ، شما نیاز دارید به صورت پیوسته به اینترنت متصل باشید. همچنین در صورت بروز حوادث غیرمترقبه که موجب قطعی برق یا اینترنت می‌شوند فعالیت کسبوکار شما با مشکل مواجه خواهد شد.
نتیجه
با تغییرات هر روزه در زمینه تکنولوژی و نیاز روزافزون به فضاهای ذخیره سازی و نیاز به دسترسی در ساعات مختلف و حتی از نقاط مختلف در جهان تقاضای استفاده از خدمات ابری در جهان به شکل فزاینده در حال افزایش است. فضای ذخیره سازی ابری تنها یکی از خدمات ابری و معروفترین این خدمات است.ما در این مقاله سعی داشتیم تا نگرشی جامع نسبت به خدمات فضای ابری، امنیت فضای ابری، مزایا و معایب استفاده از فضای ابری در اختیار شما قرار دهیم تا با آگاهی بیشتری نسبت به استفاده از این فرصت نوظهور بهره بگیرید.